Nükhet Eren Yaratıcı Müelliflik Atölyesi’nce hazırlanan ve önsözünü İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun kaleme aldığı Gazhane Belleği Öyküleri kitabı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları tarafından okuyucularla buluşturuldu.
Kadıköy-Hasanpaşa’da 1892’de kurulan ve kentin güç muhtaçlığını karşılamak için kurulan Gazhane’nin hikayesini anlatan kitap, çalışanların ve mahallelinin anlatıları ve tanıklıklarından yola çıkılarak kaleme alındı. Kitapta, Gazhane’nin onlarca yıllık belleğinin panoraması sunuluyor. Kitapta yer alan hikaye ve şiirler Nükhet Eren’in öncülüğünde NEYYA müelliflik atölyesinde yazıldı. Atölye eğitmeni müellif Eren, daha evvel atölye iştirakini artırmak ve semte, Gazhane’ye dair hikayesi, anısı olan herkesi atölyeye davet etmek için el ilanları dağıttı.
İBB tarafından düzenlenen “Gazhane Belleği Hikaye Atölyesi”nde bir yıla yakın süren ortak bir çalışmanın eseri olan Gazhane Belleği Öyküleri’nde, Gazhane’de çalışmış şahısların ve mahalle sakinlerinin gerçek ömür hikayelerinden yola çıkılarak kaleme alınan 27 hikaye ve bir şiir yer alıyor. 308 sayfalık kitap, hem fabrikanın hem de Hasanpaşa semtinin belleğini oluşturdu.
“Gerçekle beslenelim istedik”
Çalışmanın maksadıyla ilgili atölyeden Şaheser Yılmaz şu halde konuştu:
“Gazhane Müzesinde içine kapalı bir atölye olmak yerine şeffaf bir atölye olalım, yerelle ve gerçekle beslenelim, sokakların, meskenlerin öykülerimi dinleyelim, kentin hafızasını, fakat sahiden o vakit yaşananların hafızasını kendi kurgularımızla birleştirelim. Yerler insanı nasıl tesirler? Bu harika üretim yeri bize neler fısıldar? Hangi insanların yüzlerini görmüş, seslerini işitmiştir, hangi kokuyla benzenmiş, nelere tanıklık etmiştir? İnsanın hayatını belirleyen vaktin yeri mıdır yoksa o yerin vakti içindeki insan mı? Burada yatan tarihi diriltelim ve geleceğe taşıyalım. Biz yeniden daha evvel yaptığımız şeyi yapalım, hikayeler yazalım. Bu çalışma sonucunda bütün mahallenin ortak hafıza hikayelerinin kitabını oluşturalım.“
|
Gazhane’nin tarihi Hasanpaşa Gazhane’si, İstanbul’un en kıymetli endüstriyel miras yapılarındandır. Uzun öyküsüyle Osmanlı İstanbul’undan Cumhuriyet İstanbul’una geçişe tanıklık etmiştir. Anadolu yakasının ikinci, İstanbul’un ise son gazhanesi olarak 1892 yılında hizmet vermeye başlayan Hasanpaşa Gazhanesi, tam 101 yıl boyunca kentin aydınlatma ve yakıt muhtaçlığını karşıladı. Vakitle teknolojisi eskidi, faaliyetinin etraf ve insan sıhhati için sakıncalı olduğu düşünüldü. 1993 yılında kentin öbür gazhaneleriyle birlikte üretimine son verildi. 1993 yılına kadar güç gereksiniminin tedarik edilmesi fonksiyonuyla çalışan Hasanpaşa Gazhanesi sonrasında terk edildi. İsmini aldığı semtin, toplumsal ve kültürel hafızasında izler bırakan tesis, çabalar sonrasında “Müze Gazhane” olarak kamusal bir yere dönüştürüldü ve kültür – sanat odaklı bir “yaşam alanı” konseptiyle İstanbul’a kazandırıldı. |