2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Öbür Birtakım Ziraî Desteklemelere Ait Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Kararla ilgili bir bilgi notu paylayan Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımsal üretimin ve besin arz teminatının sürdürülebilirliğinin, planlamasının sağlanmasının, randıman ve kalitenin artırılmasının, ziraî üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesinin ve uygulanan siyasetlerin aktifliğinin artırılmasının amaçlandığını bildirdi. Bilgi notunda şöyle denildi:
“Destekleme programları daha faal bir yapıya kavuşturularak, birinci kez 2025-2027 yıllarını kapsayacak formda 3 yıllık yeni bir program oluşturuldu. Tarımsal takviyeler birinci kez üretim devrinden evvel açıklandı. Ünite dayanak katsayı kıymeti ve destekleme fiyatı her yıl yine güncellenecek. Bitkisel üretimin desteklenmesi programı ile çiftçilere temel dayanak, planlı üretim dayanağı ve üretimi geliştirme dayanakları verilecek.”
Planlı üretime yönlendirme
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da şunları kaydetti:
“Bu kararla birlikte çiftçilerimiz üretime karar vermeden evvel, hangi havzada, hangi esere, ne kadar dayanak alacağını bilmiş olacak. Böylelikle çiftçilerimizi, planlı üretime yönlendirecek ve plansız üretimin getirdiği bir grup aksiliklerin da önüne geçmiş olacağız.”
Temel destekler
Temel girdi maliyetleri (mazot ve gübre) temel alınarak eserler kategorilere ayrıldı. Her kategori için temel girdi maliyetlerini temel alan takviye katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için dayanak katsayı bedeli dekara 244 TL olarak hesaplandı. Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleme meblağı, dayanak katsayı bedeliyle takviye katsayısının çarpımı sonucu elde ediliyor. Temel takviye ile mazot maliyetinin yüzde 50’si ve gübre maliyetinin yüzde 25’i karşılanacak.
Planla ödeme artacak
Arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, kolza (kanola), fasulye (kuru), mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri planlı üretim kapsamında. Planlama kapsamındaki eserleri, havzasında üreten çiftçilere temel takviyeye ek olarak, temel dayanak kadar planlı dayanak ödemesi yapılacak. Süt havzası olarak belirlenen vilayetlerde (Amasya, Bingöl, Bitlis, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş, Tokat ve Tunceli) yem bitkisi üreten çiftçilere takviye katsayısının yüzde 50’si kadar ek planlı üretim takviyesi verilecek.
Su kısıtı olan havzalarda arpa-buğday (1,4), aspir-fiğ- mercimek-nohut-yem bezelyesi (0,8), ayçiçeği (yağlık) (1,4) üreten çiftçilere ek yeraltı su kısıtı takviyesi ödenecek.
Bitki müdafaa ve depolama
– Biyolojik ve biyoteknik gayret dayanağı dekarda, 2025 yılında örtü altı için 3.825 TL, açıkta 1.305 TL olacak.
– Lisanlı depolarda koruma edilen ürünlerin, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kira fiyat tarifesinin yüzde 75’i ödenecek.
– Çiftlik Muhasebe Data Ağı (ÇMVA) sistemine iştirak primi dayanağı 1.500 TL’ye çıkarıldı.
– Ziraî yayım ve danışmanlık takviyesi 294 bin TL’ye çıkartılmıştır.
NAKİT VERİLECEK
MİTHAT YURDAKUL/ Ankara – Tarımda yeni periyodu Milliyet’e kıymetlendiren Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş, açıklanan kararla mazot ve gübre dayanağının birleştirildiğini belirtti. Daha evvel mazot desteklemesinin TC kimlik numarası üzerinden tıpkı olarak yapıldığını, gübrede de tıpkı teknikle destekleme yapıldığını anımsatan Demirtaş, yeni kararla nakdi dayanağa dönüşün olumlu olduğunu, çiftçinin buradaki asıl beklentisinin ise tarımda kullanılan mazottaki vergi yükünün kaldırılması olduğunu kaydetti. Tarımda planlamayı öngören düzenlemelerin çiftçiyi toprağına bağlayabileceğini tabir eden Demirtaş, “Hangi eseri hangi mevkiye ekersem ne kadar ekersem kar ederim, çiftçi fakat planlamayla önünü görebilir. 1-2 yıl için programını neden bozsun? Çiftçi işin içinden çıkamayınca toprağını satıyor, yabancı daha çok toprak alıyor. 2 ülkeyi doyuracak kadar toprağımız var. Çiftçiyi üretimde tutarsak içeride sıkıntımız olmaz” diye konuştu. Demirtaş, 17 eserde verilen fark ödemesi (prim) dayanağının büsbütün kaldırılmasının ise çiftçi için caydırıcı olabileceğine dikkat çekti.